QUR'AN İLİMLERİNE GİRİŞ
Yüce Allah Kitab’ı hakkında şu örneği verir:
الم تر كيف ضرب الله مثلا كلمة طيبة كشجرة طيبة أصلها ثابت وفرعها في السماء
014.024- Görmedin mi ki Allah nasıl bir Örnek vermiştir. Güzel bir Söz Güzel bir Ağaç gibi’dir ki onun Kökü Sabit Dal’ı ise Gök’tedir
تؤتي أكلها كل حين بإذن ربها ويضرب الله الأمثال للناس لعلهم يتذكرون
014.025- Rabb'inin İzni’yle Her Zaman Yemişi’ni verir. Allah İnsanlar için örnekler verir, umulur ki Onlar Öğüt alıp düşünürler.
ومثل كلمة خبيثة كشجرة خبيثة اجتثت من فوق الأرض ما لها من قرار
014.026- Kötü bir Söz’ün Örneği ise Kötü bir Ağaç gibidir. Onun Kök’ü Yer’in üstünden sökülmüş kararı kalmamıştır.
{14/İbrâhîm 24-26}
Kitab’ın anlattığı Kutsal Tarih’te bu ağacın yemişlerini devşiririz.
Arza Halife olarak yaratılan Adem ve Eşi, Cennet'te yaşanan Mizansen'in ardından Yeryüzü'ne indirildi.[2] Yeryüzünde onlar için belirli bir vakte kadar yaşam sürecekti.[3] Sınavı yitiren İblis de aynı süre yaşatılma güvencesini İlahî Hikmet gereğince Allah'tan aldı.[4] Bu süreyi kendisinin ilahî rahmetten kovulmasına vesile bildiği insanları saptırmak için kullanacağına yemin etti: " ..senin müstakim sıratına oturacağım. Önlerinden, arkalarından, sağlarından, sollarından onlara sokulacağım. Onların çoğunu şükretici bulamayacaksın."[5]
"Tümünüz oradan inin. Artık ne zaman size benden bir hidayet gelir de kim benim hidayetime uyarsa, onlar için ne bir korku vardır, ne de mahzun olacaklardır.[6]
Başlangıçta tek bir ümmet olan Adem'in çocukları şeytan’ın yanlarına sokulup onlara verdiği iğva nedeniyle bağyedip fırkalara bölündü.[7] Allah ise insanların velisidir. Her bozulma ardından onları karanlıktan aydınlığa çıkardı.[8] Kimileri ise şeytan’a tabi olup Tağut’u veli edindiler. Böylece karanlığı yeğlediler.[9] Allah, "Cehennemi şeytan’a tabi olanlarla dolduracağını beyan etti."[10] Bu, özel cennete "bu ağaca yaklaşmayın" buyruğu ile başlayan senaryonun tekrarıdır.[11] Ancak Adem gibi tevbeyi tercih edenler [12] hüsrana uğrayanların dışındadır.[13] İşte bütün insanlık tarihi boyunca Allah'tan gelen Hüda'nın[14] Qur'an’daki kavramsal adı vahy, kitap, suhuf, ayetlerdir. Bu vahyin en sonuncusu da tahrib edilmekten korunmuş olan Qur'an'dır.[15] Hâkim olan Allah'ın[16], Hâkim Kitabı'dır.[17] Kısacası İlahî Hikmettir.
Allah her insana fucur ve taqwayı ilham eder.[18] Onu arındırıp temizleyen kurtulur, örtüp saran da yıkıma uğrar.[19] Kendisine ilham edilen takvayı seçen "Hikmet sahibi nefs", ilahî hikme’ti seçmiş demektir. Böylece Kitap ve Hikmet bilgisi birleşir.[20] Kime de Hikmet verilmişse ona bol hayır verilmiş demektir.[21]
Qur’an İlimleri ders serisi, Qur’an okurlarının onu doğru olarak anlamasında yardımcı olmayı amaçlar. Başarı ve doğrular Kitab’ın sahibine, yanlışlar biz okuyuculara aittir.
A-Qur'an/ Mushaf Tarihi
Qur’an İlimleri’ne giriş mahiyetinde olan bu bölümde, onun Orjinal metni ile onun orjinal dilinde yazıya geçirilme tarihinden başlanarak, Dünya dillerine çevrilme süreci ve beraberinde getirdiği imkanlar, sorunlar üzerinde durulmaktadır.
1-Vahy /Ayatu'l-Qur'an:
Qur'an'ın ilk vahyi M.610 yılında indirilen 96/el-Alak 1-5 ayetleridir.[22] Bunu izleyen nuzul 22 küsür sene devam etti. Son gelen Vahy genel olarak 5/el-Maide 3 ayeti olarak kabul edilir.
İndiği dönem Arabça’sında Vahy, fısıldamak, gizli konuşmak anlamlarına gelir.V-H-Y fiilinden türetilen mastar kelimedir. Bu kelime Qur’an’da 34 surede 71 ayette kullanılır. Her kullanımında terimsel anlamını korumadığı gibi, bir çok yerde de aynı işlevi gören farklı kelimeler de kullanılır. Dini literatürde daha çok Kelamcılar’ın tanımı üzere meşhur olmuştur. Allah’ın insanla konuşması 42/eş-Şura Suresi’nde üç şekil üzere mümkün görülür.
2-Qur'an'ın Mushaflaşması :
3-Çağdaş Mushaflar:
4-Farklı Harfler :
5-Mushaf'ın Okunması:
6-Farklı Dillerde Qıraat: Çeviriler:
B-Tefsir Tarihi ve Vasatlar
Bu bölüm, bizzat Qur’an metninin kendisini değil, onun okuru ile girdiği ilişki sonucu tarih içinde kazandığı/kaybettiği anlamları konu edinmektedir.
1-Nuzul Vasatı :
2-Mekkî Vahy :
3-Medenî Vahy:
4-Qıssaların Vasatı :
5-Tarihsel Qıraat Vasatları :
6-Çağdaş Qıraat Vasatı :
a) Vasat:Toplumsal-Siyasal Hayat
b) Qıraat:Cuma Tilaveti
C-Qur'an ve Rivayetler
Bu bölümde yer alan üç konu ‘Quran İlimleri’ ve ‘Rivayet İlimleri’ disiplinlerinin müşterek konularıdır. Konular her disiplinde kendi zaviyesinden ele alınmaktadır.
1-Nuzul Sebebleri :
2-Rasul'un Te'vili (Nuzul Vasatında Tefsir):
3-Merdud Rivayetler:
D-Qur'an'ın Eşşizliği
Bu bölümle Vahy’in niçin insan için olmazsa olmaz temel bilgi girdisi olduğu açıklığa kavuşturulmak istenmektedir. ‘Dogma’ ile ‘nas’ arasındaki ‘hayatî fark’ belirginleşsin istenir.
1-Ayetlerin Yapıtaşları :
2-İ'caz :
3-Qur'an'ın Münkir Okurları :
4-Kewnî Ayetler :
E-Qur'an'ın Dili
‘Dil’ bu bölümde iki ayrı anlamıyla inceleme altına alınmıştır. Vahy’in ‘Dünya görüşü’nü ifade etmede kullandığı okur’unun beşerî dili’ ile ona ‘eşyanın isimleri’ni öğretmektedir.
1-Lugatu'l-Qur'an :
2-Kelimetu'l-Qur'an :
3-Mu’cemu’l-Qur’an :
F-H-Manevi Mebhaslar
Qur’an Okur’una kazandırdığı ‘basire’ ile onu, kendisinin sustuğu alanlarda konuşur kılmayı amaçlar. Arz’dan çıkan dabbe, ‘Haq’ ile ‘Batıl’ın, ‘Habis’ ile ‘Tayyib’in, ’Münker’ ile ‘Ma’ruf’un çağların sonuna dek takipcisi olacaktır.
1-Mevhum Deliller :
2-Maqasıdu'l-Qur'an :
G-I-Ahkamu’l-Qur’an
‘Hira’sından çıkan ‘okuma emri’ almış insan’ın; birbirine düşman olarak arz’a inen , kendisine ‘huden’ gelmiş insanın ayetleri ‘te’wil’ öyküsüdür burada anlatılan.. Ayet, olgular’ın olduğu yerde vardır, ‘nomen’lerin olduğu yerde ise benzeşmeler.. Benzeşenler’in anlamını belirginleşme yetkisi, ‘benzeşmeyi kuran’a aittir.
1-Muhkem Ayetler :
2-Muteşabih Ayetler :
H-J-Qur’an ve Gelecek
İsa Mesih’in müjdesi olan ‘Qur’an Peygamberi’ Ahmed’in müntesipleri olarak içine girdiğimiz 2000 li yıllar’a müjdemiz ne? ‘Kelime-i Tayyibe’nin ‘Geleceğin Vasatı’nda açacağı yemiş ve yetiştiricilerinin koordinatı üzerinde düşünceler...
1-Zikr’in Korunmasının Anlamı :
F-Emir Cümleleri
1-Emr-Nehy
2-İlga-Nesh
G-Liretal Analiz
1-Mübhemat (Lafızların Açıklık Kapalılık Dereceleri)
2-Tahsis/Takyid
3-Mecaz/Kinaye
4-Delalet Biçimleri